رتبه اول ایران در تولید مقالات علمی در منطقه / بین ۲۰ کشور برتر جهان در هوش مصنوعی هستیم

به گزارش گروه علم و فناوری ایران 24، ایران در سال‌های اخیر تلاش کرده است در حوزه هوش مصنوعی به جایگاه مطلوبی در منطقه دست یابد. دانشگاه‌های برتر کشور مانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر، پروژه‌های متعددی در زمینه یادگیری عمیق، پردازش زبان طبیعی (NLP) و بینایی ماشین را توسعه داده‌اند.

 ایران در تولید مقالات علمی مرتبط با هوش مصنوعی رتبه اول منطقه و بین ۲۰ کشور برتر جهان را دارد. همچنین، استارتاپ‌های ایرانی در حوزه‌هایی مانند تشخیص پزشکی، تحلیل داده، رباتیک و خدمات مالی به پیشرفت‌های قابل‌توجهی دست یافته‌اند.

روند رشد و پیشرفت‌های هوش مصنوعی 

۱. رشد مقالات و تحقیقات علمی

 ایران از نظر تعداد مقالات مرتبط با هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ در رتبه ۱۷ جهانی قرار گرفته است.

 افزایش ۵۰ درصدی در تعداد پژوهش‌های هوش مصنوعی طی ۵ سال گذشته نشان از رشد مداوم این حوزه دارد. دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مانند پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) و دانشگاه فردوسی مشهد در حال توسعه مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی هستند.

۲. پیشرفت استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان

 بیش از ۲۰۰ استارتاپ ایرانی در حوزه هوش مصنوعی فعال هستند.  نرم‌افزارهای تشخیص پزشکی با هوش مصنوعی توسط استارتاپ‌های ایرانی به کار گرفته شده و برخی از آن‌ها در حال صادرات به کشورهای منطقه هستند.  شرکت‌های فناوری مانند دیجی‌کالا، اسنپ، تپسی و ابرآروان در سیستم‌های پیشنهاددهنده، تحلیل داده و یادگیری ماشین سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

۳. حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری‌ها

دولت ایران در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه برای توسعه فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی اختصاص داده است. برنامه‌های تحقیقاتی در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (IoT) با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری گسترش یافته‌اند. ایجاد مرکز هوش مصنوعی ایران به‌عنوان یک هاب تحقیقاتی و صنعتی در حال بررسی است.

چالش‌های پیش روی هوش مصنوعی در ایران چیست؟

۱. کمبود زیرساخت‌های پردازشی:

نبود دسترسی به کارت‌های گرافیکی قدرتمند (GPU) و پردازش ابری قوی برای اجرای مدل‌های پیشرفته.

تحریم‌ها و محدودیت در دسترسی به سخت‌افزارهای پیشرفته هوش مصنوعی.

۲. مهاجرت نخبگان:

سالانه تعداد زیادی از متخصصان هوش مصنوعی کشور را ترک می‌کنند و در شرکت‌های بین‌المللی مشغول به کار می‌شوند. به طوری کهخروج استعدادهای برتر، توسعه بومی این فناوری را کند کرده است.

۳. سرمایه‌گذاری ناکافی:

در حالی که کشورهای توسعه‌یافته میلیاردها دلار روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کنند، سرمایه‌گذاری در ایران همچنان محدود است.

نبود صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) مخصوص هوش مصنوعی، استارتاپ‌ها را در جذب سرمایه دچار مشکل کرده است.

۴. محدودیت‌های دسترسی به داده:

نبود بانک‌های اطلاعاتی گسترده و استاندارد برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی.

عدم شفافیت در دسترسی به داده‌های دولتی که مانع توسعه سیستم‌های پیشرفته تحلیل داده شده است.

آینده هوش مصنوعی در ایران؛ فرصت‌ها و مسیر پیشرفت

- افزایش همکاری بین دانشگاه‌ها و صنعت

ایجاد مراکز تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی می‌تواند توسعه هوش مصنوعی را تسریع کند.

- سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پردازشی

راه‌اندازی مراکز داده ملی و استفاده از ابرهای پردازشی داخلی می‌تواند مشکل محدودیت سخت‌افزاری را کاهش دهد.

- ایجاد قوانین و سیاست‌های حمایتی

تدوین قوانین شفاف برای حمایت از استارتاپ‌های هوش مصنوعی و تسهیل دسترسی به داده‌های ملی.

- تشویق به بازگشت نخبگان

برنامه‌هایی مانند بورسیه‌های ویژه و ایجاد محیط‌های کاری جذاب می‌تواند متخصصان ایرانی مقیم خارج را برای همکاری جذب کند.

رشد مسیر هوش مصنوعی در ایران 

هوش مصنوعی در ایران علی‌رغم چالش‌های زیرساختی، تحریم‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، مسیر رشد مثبتی را طی کرده است. با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، رفع موانع پردازشی و تشویق همکاری بین صنعت و دانشگاه، می‌توان انتظار داشت که این حوزه در آینده نزدیک جایگاه قدرتمندتری درکشور پیدا کند. ایران پتانسیل بالایی در توسعه هوش مصنوعی بومی دارد و اگر چالش‌های موجود مدیریت شوند، می‌توان شاهد پیشرفت‌های قابل‌توجهی در صنایع مختلف بود.

نظر شما درباره آینده هوش مصنوعی در ایران چیست؟ آیا این کشور می‌تواند در این حوزه به یک بازیگر مهم تبدیل شود؟

انتهای پیام/